Yüksek riskli gebelik nedir?

Yüksek riskli hamilelik nedir?

Gebe olmak, kadın hayatında en heyecanlı, aynı zamanda en riskli ve stresli bir dönemdir. Tarif edilmez mutlulukların paylaşıldığı gebelik dönemi, düzenli ve itinalı bir kontrol gerektirir. Bazen gebelikte annenin ve bebeğin hayatını etkileyebilecek olumsuzluklar olabilir. Bu duruma yüksek riskli gebelik denir.

Riskin farkedilmesi en önemli noktadır, bu sebeple anne ve baba adayının, en ufak bir şüphede bile doktora başvurması gerekir. Bazen basit bir işaret normal değerlendirilebilir, fakat altından beklenmedik problemler çıkabilir.

Riskli Gebelikler nelerdir?

Abortus (Düşük riski): 20 haftadan küçük gebeliğin kaybedilmesine abortus yani düşük denir. Bebek, annenin kontrol edemeyeceği bir şekilde rahim dışına atılır. En sık görülen şikayet kanamadır, ağrı olabilir olmayabilir. Erken gebelik döneminde, kırmızı, adet kanına benzer kanamalar tehlike işareti olabilir, lütfen doktorunuza başvurun.

Plasenta Previa (Bebeğin eşinin rahim ağzını kapatması): Plasenta yani bebeğin eşi, bebeği besleyen, anne ile arasında besin ve oksijen alışverişini sağlayan bir organdır. Normal gebeliklerde, plasenta, rahim ağzından uzak yerleşir, fakat previa dediğimiz durumda, rahim ağzını kapatacak, bebeğin gelişini engelleyecek şekilde yerleşir. Bu durumda normal doğum gerçekleşemez, sezaryen gerekir. Riskli bir doğumdur çünkü plasentanın yerleştiği yerden şiddetli kanama yapabilir, kan kaybına, durdurulamayan kanama durumunda rahimin alınmasına kadar giden ciddi durumlara sebep olabilir. Hastada ağrısız kanama olursa, bu durumdan şüphelenmek gerekir.

Plasenta Dekolman ( Bebeğin eşinin erkenden ayrılması) : Bebeğin plasentasının yapışık olduğu yerden erkenden, doğumdan önce ayrılması demektir. Genellikle kanama ve ağrı ile kendini gösterir, hastanın karnı son derece serttir. Doğum eylemi sırasında da gelişebilir, acil sezaryen gerektiren bir durumdur. Beraberinde annede yüksek tansiyon olabilir.

---

Diabet: Annede şeker hastalığı varlığında, gebelik oldukça riskli olabilir. Annenin kan şekeri kontrolleri ve insülin kullanımının takibi çok önemlidir. Gebeliğin sonuna yakın dönemde, insülin salınımı arttığı için, kontrol edilmeyen durumlarda, bebek çok irileşebilir, akciğer gelişimi geri kalabilir, bebekte kalp ve sinir sistemi hastalıkları olabilir. Çok nadiren doğuma yakın ani bebek ölümü de görülebilir. Annedeki yüksek şeker, bebek için bir çeşit zehir gibidir. Oldukça önemli bir durumdur. Anneye düşen en önemli görev, kan şekerini sağlıklı seviyede tutmaktır.

Hipertansiyon: Gebelerde tansiyon 140/80 üzerine çıkarsa tehlikelidir. Her muayenede mutlaka tansiyon ölçülür. Daha önceki gebeliğinde yüksek tansiyon problemi yaşamış kadınlar, tekrar gebe kalmadan önce mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurmalıdır.

Suyun erken gelmesi ve Erken doğum: Su kesesi yani amnion sıvısı, bebeği dış ortamdan gelecek tehlikelere karşı korur. Bebeğin büyümesi, hareketleri ve akciğer gelişimi için gerekli maddeler içerir. Kese erkenden yırtılırsa, bebeğin hayatı tehlikeye girebilir. Enfeksiyon riskini artırır. Suyun erken gelmesi, doğumu tetiklerse, erken doğum olur. Erken doğumda bebeğin kilosu düşük çıkar, bu durumda yeni doğan yoğun bakım tedavisi gerekir. Erken doğan bebeklerde, akciğer gelişimi tamamlanmadığı için, bebekte solunum problemi sık görülür.Suyun erken gelmesi veya su gelmeden sancıların erken başlaması, acil bir durumdur, hemen doktorunuza başvurmanız gerekir.

Rh uyuşmazlığı (Kan uyuşmazlığı): Anne kan grubu negatif, baba kan grubu pozitif ise, gebelikte kan uyuşmazlığı olur. Gebelikte ve doğum sonrası kan uyuşmazlığı aşısı yapılarak riskler azaltılır.

Tiroid hastalıkları: Annedeki tiroid hastalıkları, bebekte beyin ve zihinsel gelişim için çok önemlidir. Özellikle ilk üç ay, tiroid testlerinin ölçümü önemlidir. Riskli durumlarda, tiroid ilaçları ile tedavi gerekir.

Enfeksiyon hastalıkları: Gebelikte en sık görülen enfeksiyon hastalığı idrar yolları iltihabıdır. Rahim büyüdükçe, idrar torbasına baskı yapar, hacmi küçülen idrar torbası, enfeksiyona eğilimli hale gelir. Karın ağrısı, idrar yaparken yanma, acı, ateş, titreme, sık idrara çıkma, enfeksiyon işareti olabilir. Bu durumda, idrar tahlili yapmak gerekir. Enfeksiyon tespit edilirse, antibiyotik ile tedavi edilir.

Hangi hastalar yüksek riskli gruptadır?

• 18 yaşından küçük anne, 35 yaşından büyük anne,
• İki ve daha fazla düşük yapmış hastalar,
• Aile hikayesinde sakatlık olan, zihin özürlü doğum öyküsü olan, genetik hastalıklarla doğan çocuklar olan anne-baba adayları
• Kan uyuşmazlığı
• Çoğul gebelikler ,
• Gebeliğin ilk üç ayında, zaralı kimyasal ortamda bulunanlar, sakatlık şüphesi taşıyan ilaç kullanımı olanlar, radyasyona maruz kalanlar
• Anneye ait hastalıklar: Diyabet, hipertansiyon, akciğer hastalıkları, kalp hastalıkları, romatizmal hastalıklar, tiroid hastalıkları, epilepsi, kan hastalıkları, bel kemiğinde doğuştan olan bozukluklar
• Gebelik takibi sırasında erken doğum riski, erken suyun gelmesi, bebekte gelişme geriliği, iri bebek, genetik hastalık tespit edilmiş bebek

Bu risk faktörleri varlığında, gebelik takibi riskli gruba girer ve takibi normalden daha sık yapılır ve titizlik gerektirir. En ufak bir şüphede bile danışmak gerekir. Sağlıklı anne, doğru takip, sağlıklı bebek demektir.